Hiện nay, có rất nhiều thanh đồng không biết rằng trong một khóa lễ hầu nên hầu Quan trước hay hầu Chúa trước? Làm sao để thực hiện nghi thức hầu đồng theo đúng lề lối phép tắc của nhà Ngài? Bài viết này sẽ giúp bạn đọc hiểu đúng trình tự hầu Quan và hầu Chúa qua lời chia sẻ của Đồng thầy Huyền Tích.

Theo đồng thầy Huyền Tích: Tất cả những canh đàn đã tấu đối về Bốn Phủ, đặc biệt là khi canh đàn Mở Phủ Trình Đồng, Cấp Sắc Thanh Đồng, Tiến Thảo kim ngân tài mã cầu an, tạ ơn Phật Thánh mừng đồng v.v... Khi đó, Pháp Sư đã có sớ trạng bái yết cung nghênh Đình Thần Tam Tứ Phủ, thì đàn lễ này hầu tráng bóng Tam Tòa Thanh Mẫu đó là: Thiên, Địa, Thuỷ Tiên, Tam Tòa Thánh Mẫu.

Trước khi bắt đầu vào một đàn lễ hầu đồng, hát văn thường hát Văn Thỉnh, trong đó có câu: Thỉnh Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên.... Sau đến thỉnh Mẫu Đệ Nhị Địa Tiên vốn xưa sinh Thánh trong Đền Sùng San. Tiếp đó, là thỉnh đến Mẫu Đệ Tam Thuỷ Tiên...

Sau khi thỉnh hết ba giá Mẫu sẽ thỉnh sang các giá Quan hay còn gọi là Ngũ vị Tôn Quan là 5 vị đại quan có vai trò rất quan trọng trong hệ thống Tứ Phủ Công Đồng bao gồm:

• Quan Lớn Đệ Nhất Thượng Thiên
• Quan Lớn Đệ Nhị Thượng Ngàn (hoặc Quan Lớn Đệ Nhị Giám Sát)
• Quan Lớn Đệ Tam Thoải Phủ
• Quan Lớn Đệ Tứ Khâm Sai
• Quan Lớn Đệ Ngũ Tuần Tranh

Những canh đàn tấu về bốn Phủ nên làm ở cung Công Đồng có tượng 5 Quan ngồi, còn khi không làm ở chính cung Công Đồng cũng không sao cả, Pháp Sư phải thiết lập đàn tràng như bài vị bốn phủ. Bài vị và mã mũ là đại diện cho tượng pháp và các cung, các tòa, các phủ.

Quan hầu trước hay Chúa hầu trước?

Từ khi Mẫu Hiển Thánh Xưng Vi Chúa Tể Việt Nam được sắc phong Mẫu Nghi Thiên Hạ, bách thần bốn phương đều ở sau dưới Mẫu, dù các vị Thánh đó trước kia đã xuất hiện hàng nghìn năm, trước các đạo lưu Pháp Sư và người dân hay gọi các vị Thánh là Chúa nay cũng đổi gọi sang gọi thành Chầu. Hay như Chúa Đông Cuông, Chúa Bắc Lệ... Đông Cuông, Bắc Lệ, Lục Ngạn Tam Cờ, Núi Dùm, Chiêm Hóa, Đèo Kẻng, Suối Mỡ ... Như Chúa Lục, Mẫu Lục, gọi theo bản địa là Mế Lục. 

Khi ngôi Thần chủ là Thánh Mẫu Liễu Hạnh đã xưng vi Chúa Tể Việt Nam thì tất cả các Thánh trong hệ thống Tứ Phủ được sắp xếp ngôi thứ, thì đạo lưu lính ghế Bốn Phủ các bậc tiền bối xưa không ai gọi là Chúa là Mẫu nữa, mà gọi chệch sang là Chầu, là Mế. Xưng Chầu cũng là bề tôi ở dưới Mẫu, vì Mẫu đã xưng Chúa ngôi Thần Chủ thì cũng không ai được phép tung khăn Mẫu.

Sau khi thỉnh Tam Tòa Thánh Mẫu thì đồng nhân tiếp tục hầu đến Ngũ Vị Tôn Quan, có 4 vị Quan Đại Diện cho Bốn Phủ đó là: Thiên Phủ, Địa Phủ, Thủy Phủ, Nhạc Phủ.

Khi 4 Quan giáng đàn đã làm việc, thì dù có Mẫu hay Ngọc Hoàng có ở đó cũng chỉ ngồi ghế danh dự ở bên cạnh, chứ các hàng Chúa còn phải đứng ngoài xa chưa nói là to hơn hay hầu trước 5 Quan. Bốn Quan Đại diện cho Quốc Đạo, Quốc Pháp của Bốn Phủ, đại diện Bốn Ngôi : Thiên, Địa, Thuỷ, Nhạc. Đạo có Đạo Pháp, Quốc có Quốc Pháp, khi các Quan đã đại diện cho Pháp cho Đạo đã giáng đàn làm việc, thuộc Đình Thần Tam Tứ Phủ, thì không ai được phép chứng đàn sớ trạng của các Quan.

Ví Dụ : Khi một vị Quan của Triều Đình được bổ nhiệm chức vụ làm việc đại diện cho một Quốc Gia thực thi pháp luật, hoặc sử án. Khi đang làm việc, lúc đó có Mẫu Hậu hay Thiên Tử Vua tới dự đàn tràng thì cũng chỉ ngồi ở ghế dưới, ngồi bên cạnh để chứng kiến, muốn nói hay góp ý còn phải xin ý kiến của người đang thực thi pháp luật, dù vị đó có là Quan nhỏ đến đâu. Vậy thì các vị bản cảnh bây giờ gọi là Chúa không phải Thánh trong hàng Tứ Phủ, lại chứng đàn trước các Quan là sai Đạo lỗi Pháp ...

Khi đã cung nghênh Tứ Phủ thiết lập đàn tràng cấm giới, là đã có giới luật, không phải hiểu theo nôm na trần gian là vào phải chào chủ nhà, hầu chủ nhà trước hầu các vị ngoại đạo bản cảnh trước v v...

Một vị Quan khâm sai đi đến đâu bản cảnh phải cúi đầu hành lễ đón rước, chỉ cần cho tùy tòng đến thông báo trước cho các Châu các Phủ biết để chuẩn bị cung nghênh đón rước, hoặc không cần thông báo, thanh tra bất ngờ. Các vị bản cảnh gặp các Quan Thanh Tra Giám Sát sợ như cọp còn phải cúi đầu hành lễ không được nhìn lên, léng phéng láo nháo là tiền trảm hậu tấu, chứ chào với chả hỏi ... ! Có câu: Tiền Quan Thanh Tra, Hậu Quan Giám Sát, Đệ Tứ Khâm Sai, Đệ Tam Cai Đồng Thủ Mệnh. Bốn Vị này Quyền Phép sổ sinh sổ tử trong tay, đều tiền trảm hậu tấu, tà quỷ nghe danh đều bạt vía khiếp uy rụng rời.

Trước là 4 Quan, sau là Quan Đệ Ngũ, Quan Lớn Đệ Ngũ ở trong Đình Thần Tam Tứ Phủ, Ngài không cai quản chính ở phủ nào, ngài thuộc Thuỷ Cung. Nhiệm vụ của ngài rất quan trọng, bất kể đàn nào cũng đều kiều thỉnh Ngài để bảo hộ đàn tràng trừ tà sát quỷ, thu chấp kim ngân tài mã. Ngài thông tri tam giới nhiệm vụ của Ngài rất rộng, các tòa các phủ đi lại tự do tự tại, đi đến đâu có thể không cần thông báo trước, thăng thiên nhập địa, Thiên Binh, Thiên Tướng, Thoải Bộ Chư Dinh, do Ngài quản cai, gặp Vua còn được miễn hành lễ, cầm Đao cầm Kiếm đi lại trong cung tùy ý.

Bốn Quan lớn tuy to đứng đầu bốn phủ nhưng muốn gặp Quan Đệ Ngũ phải thông báo trước, ngược lại Quan Đệ Ngũ có thể gặp bốn Quan Anh mà không cần thông báo trước. Khi Ngài được Vua phong công, Triều Đình triệu tập bách thần phong công. Bảng Vàng sắc phong hai chữ: Đại Vương ... Ngài được Vua mời rượu ngự lên Sập Rồng ngự ngang Vua, ngồi Cùng Vua.

Toàn bộ Văn Võ Bá Quan trong Triều đều phải đứng hầu rượu thì duy nhất Ngài được ngự cùng Vua trên sập Rồng, chữ Ngự chỉ dành riêng cho Vua . " .. Quan Tuần chắc Giáng ngự lên Sập Rồng "...

Vậy là chúng ta đã rõ trong một đàn lễ hầu đồng nên hầu giá nào trước rồi đúng không? Hy vọng bài viết sẽ giúp các bạn đồng nhân tu tập được tinh tấn. 

Đệ tải biên chép lại lời giảng đạo của Đồng thầy Huyền Tích